under the sponsorship of ILV, A.C.
 |
Mazateco de Eloxochitlán de
|
Jè 'én Ngixó, kjìn ma-ni 'én ra kja̱me mangásòn-ko̱, ko̱ kjìn na̱xi̱ndá tjín-ni ñánda nga nakjoá 'én kii̱, nga'tsì ra na̱xi̱ndá Nangi 'Nchán 'mì ra ya̱ chja̱-ni Na̱xi̱tsje̱. Jñà na̱xi̱ndá kii, ñánda̱ nga chja̱ 'én ra kja̱me mangásòn-ko̱ 'én Ngixó, jñà-ní: na̱xi̱ndá I̱na̱ja̱ ko̱ Santa Cruz ko̱ Na̱'xì ko̱ na̱xi̱ndá Salaka. Jñà 'én ra nakjoá ya̱ Ndíi̱xo̱ ko̱ ya̱ Santana, ko̱ ya̱ I̱chi̱tje̱ ti̱koa̱á kja̱meé mangásòn-ko̱ jè 'én Ngixó, tanga isa̱á 'ñó faatjiya-la̱. Nga'tsì xi̱ta̱ ra chja̱ jñà 'én kii̱, mì kì nda 'nchré-la̱ 'én ra nakjoá ya̱ na̱xi̱ndá Ti̱jo̱, ni̱'sín isa̱ 'ñó kjìn ma-ni xi̱ta̱ ra chja̱ 'én Ti̱jo̱ (mau).
Koni 'sín nga tsikíxki̱ya jñà xi̱ta̱ 'tse̱ INEGI jè nó jò jmì (2000), jè na̱xi̱ndá Ngixó, 4149 ma-ni tà nga'tsì xi̱ta̱-la̱. Jñà ra ma-la̱ chja̱ 'én-la̱ 3984 ma-ni. Jè na̱xi̱ndá Ngixó, ngi jò na̱xi̱ndá tjín-la̱ ñánda̱ nga tjín te ni'ya masen ra 'mì - A̱jto̱ón ko̱ I̱niñaá. Jè 'í-la̱ na̱xi̱ndá Ngixó 'kia̱ nga 'én-la̱ chikon, kií'sín 'mì: Eloxochitlán de Flores Magón.
Jè xi̱ta̱ rakii̱, jè-ní ra isa̱ 'ñó tsachrje kjo̱bítsjen a̱'ta 'tse̱ kjo̱jchán ra ki'se i̱ na̱xi̱ndá je-ná México.
|
Jè 'én ra nakjé, tjín tsjé tsjeè-la̱ kó'sín nga májin jta̱-ná 'kia̱ nga nakjé, ko̱ mì kì mangásòn-ko̱ 'én ra 'kjií isa. 'Ñó kjìn ma-ni 'én ra nakjé ra kjamè mangásòn nga tà chibaá kjiín faatjìya-la̱ jta̱-ná kó'sín fane 'kia̱ nga nakjé, jñà ra je jta ko̱ i̱tsjí jta nakjoá, jñà 'én ra bitjo jta̱ ndsa̱'bé 'kia̱ nga nakjé, ko̱ jñà 'én ra ítjòn bitjo jta̱ ndsa̱'bé 'kia̱ nga nakjé ko̱ jñà 'én ra 'binga'ñó-lá ísién 'kia̱ nga nakjé. Ti̱koa̱á faatjìya te-la̱ kó'sín nga na'yá-la̱ jñà 'én ra nakjé 'kia̱ nga ta jè 'ndsa̱'bé bitjo-ni jta̱, ko̱ kó'sín na'yá-la̱ jñà 'én ra nitjén bitjo-ni jta̱ Ta nga'tsi jta̱ ra bitjo ndsa̱'bé 'kia̱ nga nakjé, 'ñó machjeén nga kja̱kj'ií kja̱kj'ií 'sín si̱nda nga jngó jngó 'én, mé-ni nga mì ko̱skáya-ná 'kia̱ nga kíxki̱yajieén xa̱jo̱n. |
'Én ra kjamè mangásòn:
|
Jngo kjoa̱chji̱ne̱ ra 'ñó chjí-la̱ ra tíjna-ni skanda kjotseé i̱ na̱xi̱ndá Ngixó, jè-ní nga tjín xi̱ta̱ ra ma-la̱ bínda jñà ra 'mì íjnchro ko̱ ta i̱í-ni na̱xa̱ndá ra ki, nga tjín kjoa̱chji̱ne̱ ra ki. Jñà íjnchro ra i'i kjòn, 'koa̱á 'sín machjeén nga ma fiya tsajmì ra mi'on 'kia̱ nga 'ché ko̱ maá bichrjaya tsa ni̱ji̱n ko̱ maá tjahíndáya kafè 'kia̱ nga siníjno. Ko̱ jñà ra kóchi̱baa̱ jtobá kjòn, kafè tiyá, ko̱ maá 'seya tje̱.
(noviembre, 2004)
--Leonardo Avendaño Bautista, Daniel M. Agee